Rezerwat przyrody Góry Pieprzowe został utworzony w 1979 roku. Zajmuje powierzchnię 18 hektarów. W latach 2008-2011 został utworzony Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Góry Pieprzowe o powierzchni 77 hektarów. Góry Pieprzowe stanowią wschodnią, krańcową partię Gór Świętokrzyskich. Zbudowane są z liczących około 500 milionów lat skał kambryjskich, tak zwanych łupków i kwarcytów o charakterystycznej, brunatno-szarej barwie. Górna warstwa skał pokryta jest warstwą lessu...

Sandomierska katedra została wybudowana około 1360 roku, z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Wtedy budowana jako kolegiata, która do godności katedry podniesiona została w roku 1818 wraz z utworzeniem diecezji sandomierskiej. Świątynia została wzniesiona w miejscu pierwotnej kolegiaty romańskiej, zniszczonej przez Tatarów w XIII wieku i Litwinów w 1349 roku. Świątynia została wybudowana w stylu gotyckim. Ma konstrukcję halową ze sklepieniami krzyżowo-żebrowymi... 

Brama Opatowska - gotycka brama wjazdowa do miasta wzniesiona w XIV w z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. W systemie gotyckich murów obronnych miasta były 4 bramy - Opatowska i nie zachowane - Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, z których zachowała się Dominikańska zwana 'Uchem Igielnym", a także 21 baszt obronnych. Na północnej elewacji bramy istnieje oryginalna prowadnica, po której opuszczano kratę zamykającą wjazd do miasta... 

Drzewo zostało objęte ochroną w 1988 roku zarządzeniem Wojewody Tarnobrzeskiego jako pomnik przyrody ożywionej. Dąb Szypułkowy (Quercus robur). Gatunek z rodziny bukowatych (Fagaceae) występujący w Europie oraz południowo-wschodniej Azji.

Wymiary drzewa:

• obwód pnia wysokości 1,3 m - 4 m
• wysokość - 22 m
  

Barokowa dzwonnica przy Bazylice Katedralnej p.w. NNMP w Sandomierzu została zbudowana w pierwszej połowie XVIII wieku. Budowę rozpoczęto w 1737 roku, ukończono zaś w roku 1741. W latach 1759-60 dzwonnica została pokryta blachą miedzianą. Podczas remontu w 1889 roku wymieniono więźbę dachową i pokryto nową blachą miedzianą. Wymieniono też schody prowadzące do dzwonów...

Ucho Igielne zwane też Furtą Dominikańską to jedna z dwóch dawnych furt miejskich wzniesionych wraz z murami i bramami w połowie XIV wieku. Przy furcie odsłonięty przekrój muru obronnego z gankiem straży i przedprogiem. Nazwa ucho igielne pochodzi od charakterystycznego kształtu furty. Dawniej furta służyła zakonnikom do komunikacji z braćmi zamieszkującymi klasztor znajdujący się poza murami miasta... 

Pierwotny kościół był drewniany, wzniesiony z fundacji biskupa krakowskiego Iwona Odrowązą w 1226 roku. Obecny murowany zbudował Grzegorz Kanonik Sandomierski około 1426 roku w stylu gotyckim. Po pożarze w 1637 roku powiększony i gruntownie przekształcony przez księdza Szymona Dzierżęgę, konsekrowany przez biskupa krakowskiego Mikołaja Oborskiego w 1660 roku. W latach 1706-1719 ksiądz Jakub Orzechowski przebudował murowaną kaplicę św. Barbary, chór i uporządkował groby pod kościołem.

Kościół p.w. Świętego Jakuba Apostoła jest najstarszym zachowanym kościołem w Sandomierzu. Jednocześnie jest jedną z pierwszych w Polsce i Europie budowlą wzniesioną z cegły. Według kronikarza Jana Długosza kościół został ufundowany pod koniec XII wieku przez księżnę Adelajdę, która został w nim pochowana w 1911 roku. W 1226 roku został sprowadzony do Sandomierza zakon Dominikanów, który rozpoczął budową klasztoru przy kościele św. Jakuba. Jednocześnie parafia została przeniesiona do nowo wybudowanego...

Kościół p.w. św Józefa został wybudowany przez Franciszkanów - Reformatów, którzy przybyli do Sandomierza w 1672 roku. W roku 1690 kościół został konsekrowany przez biskupa Stanisława Szembeka. Fundatorami świątyni byli: Aleksander Lubomirski, starosta sandomierski i wojewoda krakowski, Jan Kurdwanowski, sędzia grodzki, Piotr Opocki, kasztelan wiślicki i Marcin Dębicki, podkomorzy sandomierski.

Kościół p.w. św. Michała Archanioła (dawniej PP. Benedyktynek) został zbudowany w latach 1686 - 1692 według projektu architekta zamojskiego Jana Michała Linka, staraniem ksieni Justyny Skarszewskiej. Konsekrowany w roku 1692 przez biskupa krakowskiego Jana Małachowskiego. W roku 1903 budynki klasztorne łącznie z Kościołem przejęło Wyższe Seminarium Duchowne.

Inicjatorami Muzeum Diecezjalnego byli ks. Józef Rokoszny i ks. Jan Wiśniewski, którzy w czasach zaborów gromadzili pamiątki przeszłości, aby uchronić je przed zapomnieniem i zniszczeniem. W 1902 r. ks. Rokoszny zwrócił się do kapituły katedralnej z inicjatywą utworzenia muzeum diecezjalnego. Pierwsze zbiory gromadzono w katedralnym kapitularzu, a później w dawnym klasztorze sióstr benedyktynek w Sandomierzu, który po kasacie w 1903 r. został przejęty przez Seminarium Duchowne... 

Pomysłodawcami muzeum byli działacze sandomierskiego oddziału PTK: Stanisław Karpowicz, ksiądz Andrzej Wyrzykowski, Józef Pietraszewski oraz Zdzisław Lenartowicz. Dzięki ich staraniom muzeum zostało otwarte 5 maja 1921 roku. Z braku własnego lokum, zbiory muzeum były przechowywane w prywatnych domach członków PTK. W roku 1925 muzeum ulokowano w nowej siedzibie PTK. Pierwsze zbiory pochodziły z prywatnych kolekcji założycieli muzeum oraz innych członków PTK. Duża część eksponatów zaginęła lub została zniszczona podczas II wojny światowej...

Podziemna Trasa Turystyczna jest jedną z bardziej znanych atrakcji Sandomierza. Trasa powstała z połączenia piwnic osmu kamienic. W okresie od XIII do XVII wieku, wielopoziomowe piwnice służyły kupcom jako magazyny do przechowywania towarów. Według legend system piwnic i korytarzy jest bardzo rozległy - ciągnie się do okolicznych wsi, a nawet pod dnem Wisły do zamku w Baranowie Sandomierskim. 

Sandomierz jest jednym z najpiękniejszych i najstarszych miast Polski, którego wiek ocenia się na około 1000 lat. Miasto założone zostało na wysokim, łatwym do obrony brzegu Wisły, która zapewniała ochronę oraz dostęp do szlaku transportowego. W pobliżu przecinały się szlaki handlowe co miało duży wpływ na szybki rozwój miasta. W miejscu obecnego zamku powstał drewniany gród książęcy, a wokół niego powstawały osady ludzkie. Pierwszym "centrum" Sandomierza była osada na wzgórzu Staromiejskim, gdzie około roku 1200 wybudowano stojący do dziś, kościół św. Jakuba. Kościół ten pełnił funkcję parafii, która po sprowadzeniu do Sandomierza zakonu dominikanów, została przeniesiona do nowo wybudowanego kościoła św. Pawła.

Wąwóz Królowej Jadwigi w Sandomierzu został objęty ochroną w 1988 roku zarządzeniem Wojewody Tarnobrzeskiego. Jest to wąwóz lessowy, który powstał w wyniku erozyjnej działalności wód opadowych oraz gwałtownych roztopów na wysoczyźnie pokrytej warstwą lessu. Wąwóz ma długość około 500 m oraz zróżnicowaną wysokość dochodzącą do 10 m. Strome ściany wąwozu porastają drzewa liściaste, takie jak: wiązy, lipy, klony, akacje oraz krzewy jak czarny bez.

W XI w. na wzgórzu oblanym wodami Wisły został usytuowany drewniany zamek grodowy. W 1138 r. na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego Sandomierz stał się stolicą księstwa dzielnicowego a zamek awansował na stałą rezydencję książęcą zamieszkiwaną m.in. przez Henryka Sandomierskiego, Kazimierza Sprawiedliwego, Leszka Białego, Bolesława Wstydliwego i Leszka Czarnego, oraz kobiety z kręgu sandomierskich Piastów: Helenę, Grzymisławę, Salomee, Kingę i Gryfinę. 

Zbrojownia Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej mieści się tuż przy rynku w kamienicy Bartolona, słynnego lekarza sandomierskiego. Można w niej obejrzeć zbroje z różnych epok, sprzęt rycerski: hełmy, kolczugi, kusze, łuki, narzędzia tortur itp. Zbrojownia nie jest muzeum więc można wszystkiego dotknąć, wziąć do ręki czy przymierzyć. Z tym braniem do ręki trzeba jednak uważać, bo np. oburęczny miecz to nie zabawka...